## **چطور والدین ناخواسته انگیزه درونی کودک را نابود میکنند؟**
### مقدمه
انگیزه درونی، نیرویی است که کودک را از درون برای یادگیری، خلاقیت و پیشرفت به حرکت وامیدارد. اما گاهی والدین، حتی با نیت خیر، اقداماتی انجام میدهند که این انگیزه را به مرور تضعیف یا نابود میکند. شناخت این رفتارها به والدین کمک میکند محیطی بسازند که انگیزه طبیعی کودک تقویت شود نه سرکوب.
---
### ۱. پاداش و تنبیه بیش از حد
هرچند تشویق و پاداش در جای خود مؤثر است، استفاده افراطی از آن باعث میشود کودک یاد بگیرد فقط برای دریافت جایزه یا جلوگیری از تنبیه کار کند، نه به خاطر علاقه و اشتیاق شخصی.
* **مثال:** «اگر بیست بگیری، برات دوچرخه میخرم.»
در بلندمدت، این روش انگیزه درونی را با انگیزه بیرونی جایگزین میکند.
---
### 2. کنترل بیش از حد فعالیتها
وقتی والدین تمام تصمیمها را برای کودک میگیرند (چه بخواند، چه بازی کند، با چه کسی دوست شود)، حس مالکیت و انتخاب را از او میگیرند.
انگیزه درونی زمانی رشد میکند که کودک احساس کند تصمیماتش مهم است و بر مسیر خودش کنترل دارد.
---
### ۳. مقایسه با دیگران
مقایسه مداوم کودک با خواهر، برادر یا همکلاسیها باعث کاهش اعتماد به نفس و ایجاد حس رقابت ناسالم میشود.
* **مثال:** «ببین خواهرت چقدر منظم درس میخونه، تو هم باید مثل اون باشی.»
این کار نه تنها انگیزه را کاهش میدهد بلکه اضطراب و احساس ناکافی بودن را تقویت میکند.
---
### ۴. تمرکز بیش از حد بر نتیجه
وقتی والدین فقط نمره، رتبه یا مدرک را مهم میدانند، کودک یاد میگیرد که فرآیند یادگیری بیاهمیت است.
* درحالیکه تمرکز بر تلاش، پیشرفت تدریجی و یادگیری واقعی، انگیزه پایدار ایجاد میکند.
---
### ۵. بیتوجهی به علایق کودک
نادیده گرفتن علایق و استعدادهای فردی کودک، باعث میشود او احساس بیارزشی و بیتفاوتی کند.
* **مثال:** علاقهمند به نقاشی است اما والدین اصرار دارند که فقط درس ریاضی بخواند.
---
### ۶. انتقاد دائمی و نادیده گرفتن پیشرفتها
انتقاد مکرر بدون اشاره به نقاط قوت، باعث میشود کودک حس کند هرگز به اندازه کافی خوب نیست.
* تشویق پیشرفتهای کوچک و بازخورد مثبت، انگیزه درونی را تغذیه میکند.
---
### راهکارها برای تقویت انگیزه درونی
* فراهم کردن فرصت انتخاب در فعالیتها
* تشویق به یادگیری به خاطر لذت و علاقه، نه فقط نتیجه
* تمرکز بر فرآیند و پیشرفت
* ایجاد محیط امن برای آزمون و خطا
* حمایت از علایق و استعدادهای فردی
---
### نتیجهگیری
والدین با رفتارهای ناخواسته میتوانند انگیزه درونی کودک را تضعیف کنند، اما با آگاهی و تغییر رویکرد، میتوانند محیطی بسازند که کودک با شوق و اشتیاق طبیعی به سمت رشد و یادگیری حرکت کند.
---
**نظرتون راجع به این مقاله رو توی کامنتها برامون بنویسید و با امتیازدهی به این مقاله به بهتر شدن کیفیت مطالب بعدی کمک کنید.** ✅
